Het was een misverstand, meer niet. Literatuurdocent Carlo Pentecoste blijft het herhalen, tegenover zijn collega's, zijn vrouw, zijn familie. Ja, hij heeft zijn studente even aangeraakt in de wc's, maar alleen om haar te ondersteunen; ze ging bijna van haar stokje. Zijn vrouw Margherita vindt het moeilijk te geloven. Intussen lonkt zij naar haar knappe fysiotherapeut, die niet precies weet wat hij daarmee aanmoet. In de bestseller Trouw - de Netflix-versie komt in februari online - beschrijft de Italiaan Marco Missiroli vele vormen van bedrog. Het perspectief verspringt telkens tussen de vijf hoofdpersonen. Vaak is het een ontmoeting, een bericht of een gedachte aan de ander die de wissel inluidt, soms last de schrijver maar gewoon een witregel in. Slim gedaan, want zo wordt vanzelf duidelijk dat het hele concept nogal multi-interpretabel is. Wanneer ben je trouw aan jezelf? En wanneer aan iemand anders? Wat als die twee elkaar in de weg zitten? Deze vragen werkt Missiroli zorgvuldig uit, al houdt hij de spanning niet overal vast. Benieuwd hoe dit meanderende verhaal zich naar een scherm vertaalt.

Uit het Italiaans vertaald door Hilda Schraa. Cossee; € 22,99.

Verberg tekst

*****

Het was een misverstand, meer niet. Literatuurdocent Carlo Pentecoste blijft het herhalen tegenover zijn collega’s, zijn vrouw, zijn familie. Ja, hij heeft zijn studente even aangeraakt in de wc’s, maar alleen om haar te ondersteunen – ze ging bijna van haar stokje. Zijn vrouw Margherita vindt het moeilijk te geloven. Intussen lonkt zij naar haar knappe fysiotherapeut, die niet precies weet wat hij daarmee aan moet. In zijn bestseller ‘Trouw’ beschrijft de Italiaan Marco Missiroli vele vormen van bedrog. Het perspectief verspringt telkens tussen de vijf hoofdpersonen. Vaak is het een ontmoeting, een bericht of een gedachte aan de ander die de wissel inluidt, soms last de schrijver gewoon een witregel in. Slim gedaan, want zo wordt vanzelf duidelijk dat het hele concept multi-interpretabel is. Wanneer ben je trouw aan jezelf? En wanneer aan iemand anders? Wat als die twee elkaar in de weg zitten? Die vragen werkt Missiroli zorgvuldig uit, al houdt hij de spanning niet overal vast. Of dat euvel weggewerkt is in de tv-bewerking van de roman, kunt u sinds vorige week zelf nagaan op Netflix: ‘Fedeltà’, een reeks van zes afleveringen, is helemaal gebaseerd op Missiroli’s boek, dat qua sfeer in verband is gebracht met Philip Roth, Stanley Kubrick en Federico Fellini. 

Verberg tekst

Staalhard ontkennen. Dat is de strategie van schrijfdocent Carlo Pentecoste nadat hij met studente Sofia Casadei in de toiletten is betrapt. Als literatuurliefhebber heeft hij natuurlijk ook In ongenade van J.M. Coetzee gelezen, dus hij weet hoe het handtastelijke professoren vergaat. Zijn versie: Sofia was flauwgevallen en hij was de koene ridder die haar terug bij bewustzijn bracht, een sprookje waar Sofia noodgedwongen in meegaat. Ook al voelt ze Carlo’s tong nog tussen haar lippen branden, ze heeft geen zin in een hetze. Ze was eigenlijk toch al van plan om er de brui aan te geven. Milaan is haar te groot, ze wil terug naar haar eenzame vader, die in Rimini een ijzerwinkel uitbaat.

Carlo’s vrouw Margherita besluit om een oogje dicht te knijpen. Ze heeft er geen behoefte aan haar huwelijk op te blazen en Carlo’s ontslag zou zeer ongelegen komen. Koste wat het kost wil ze haar droomappartement financieren. Toch, een kleine wraakoefening lijkt wel op zijn plaats: een slippertje met haar knappe fysiotherapeut Andrea Manfredi kan het universum weer in balans brengen. Andrea mag dan wel homo zijn, hij kan niet aan haar avances weerstaan. Hij weet dat hij complex in elkaar zit: overdag helpt hij reumatische oudjes, ’s avonds doet hij mee aan hondengevechten en stapt hij zelf in de boksring om wildvreemden verrot te slaan.

Ook Margherita’s moeder Anna kampt met wantrouwen. Tussen de spullen van haar overleden man Franchin treft ze een stapeltje postkaarten aan, verstuurd naar zijn werkadres en geschreven door de mysterieuze Clara, die telkens afsluit met ‘zeer liefdevolle groetjes’. Dode mensen kun je niet aan de tand voelen, en Anna staat voor de keuze: of het verleden omwoelen en alsnog roddels laten bloeien, of vrede nemen met het beeld van een brave echtgenoot die haar gelukkig maakte.

Misschien heeft elk huwelijk een beetje buitenechtelijke lust nodig. Met die nuchtere bedenking vertolkt Margherita het centrale thema van Trouw , de zesde roman van de Italiaanse schrijver Marco Missiroli. Zijn genuanceerd opgebouwde personages worstelen met het romantische ideaal van het huwelijk: hoe hou je de vlam brandend, en welke vorm neemt liefde met de jaren aan?

Missiroli is in topvorm. Vooral de perspectiefwissels zijn verbluffend: soms glijdt hij in één alinea van het ene naar het andere personage zonder dat dat geforceerd overkomt. Knap ook hoe hij vlot rond de clichés slalomt, geen sinecure bij zo’n uitgekauwd thema, en zelfs bij de tijdssprong in het tweede deel landt hij netjes op zijn twee voeten. Puur vakwerk, deze Trouw .

****

Cossee (oorspronkelijke titel: Fedeltà), 262 blz., € 22,99.

Verberg tekst

'Trouw' is de zesde roman van Marco Missiroli (1981), die tot verbazing van velen in 2019 de Strega-jeugdprijs won. Dat het thema trouw en ontrouw tussen al of niet gehuwde, hetero- en homokoppels ook jongeren boeit, was toch wel een verrassing, temeer daar Missiroli geen literaire hoogvlieger is. Wel blinkt hij uit in minutieuze weergave van wat de personages denken en voelen, hoe zij hun trouw verklaren of hun ontrouw rechtvaardigen. Trouw zijn ze overigens ook aan kinderen, dieren, ouders, een jeugdvriend – en aan hun eigen persoonlijkheid. Ook laat hij alle leeftijdsgroepen aan bod komen, van jonge twintigers tot zestigplussers, in de weer met diverse vormen van ontrouw. De gebeurtenissen spelen zich over een tijdsbestek van tien jaar af tegen de achtergrond van de voortdurende economische crisis in Italië, die wel een domper zet op zin in avontuur. De enige vorm van ontrouw, die verraad heet en die waarschijnlijk universeel veroordeeld wordt omdat dit verraad neerkomt op het breken van beloften, die vorm komt in Missiroli's niet zo dramatische roman niet voor. Mensen zijn niet slecht als ze wel eens fantaseren over seks met anderen dan hun vaste partner of ook tot de daad overgaan. Doe niet zo hysterisch is de boodschap van de auteur. Verberg tekst